Zorgondernemer Jos de Blok is de grondlegger van Stichting Buurtzorg. Een organisatie gericht op verpleging, persoonlijke verzorging en individuele begeleiding. Ze hebben meer aandacht voor duurzame en effectieve zorg en de kwaliteiten van wijkverpleegkundigen. “Met Buurtzorg draag ik mijn steentje bij om zorg toegankelijk te maken én te houden. Zo krijgt eenieder de zorg die hij of zij verdient.”
De eigengereide ondernemer had in zijn jeugd eerst zijn pijlen gericht op een studie economie, maar volgde uiteindelijk zijn hart en werd wijkverpleegkundige. “De zorg voor anderen heb ik vanuit huis meegekregen. Het is dan ook geen toeval dat twee van mijn broers ook verpleegkundige zijn geworden. We zijn opgevoed met het idee dat je iets voor elkaar kunt betekenen.”
Het idee voor Buurtzorg ontsprong in 2006. Destijds was de Blok bestuurder bij een grote zorginstelling en wilde maatschappelijk meer het verschil maken. “Ik heb ruim 25 jaar in verschillende rollen in de wijkverpleging gewerkt, zowel als verpleegkundige als directeur. In 2005 bestond de wijkverpleging nog nauwelijks; het viel toen onder de paraplu van thuiszorg. Samen met een paar vrienden heb ik het Buurtzorg-model bedacht: de regie moest weer volledig bij de professionals liggen. Alleen zó voorkom je bureaucratische rondslomp en maatschappelijke druk. Onze achterliggende gedacht was dan ook ‘als we dit goed doen, dan kunnen we de manier waarop we in Nederland omgaan met de wijkverpleging herstellen en verbeteren.’”
Duurzaamheid in Buurtzorg-DNA
Bij Buurtzorg is dus geen sprake van micromanagement: de wijkverpleegkundigen regelen hun taken naar eigen (professionele) inzicht. In de dagelijkse werkzaamheden verrichten de medewerkers wél alle handelingen met het oog op duurzaamheid. “Onze hele dienstverlening draait om mensen: van degenen die de zorg leveren tot de mensen die de zorg ontvangen. We hebben 15.000 medewerkers die dag in dag uit door heel Nederland de wijken ingaan. Daarom stimuleren we het gebruik van elektrische fietsen in plaats van auto’s. Wanneer je toch gebruik moet maken van een auto, dan het liefst een elektrische auto.”
“Ook in onze kantoren proberen we onnodige energieverspilling te voorkomen en alle gebouwen energieneutraal te maken. Duurzaamheid komt echt in alle opzichten terug. Zo wordt het materiaal die we gebruiken, zoals verbandmateriaal, geleverd in kleine aantallen om verspilling te voorkomen. Maar ook op kantoor: de maaltijden die we bijvoorbeeld voorschotelen tijdens de medewerkersbijeenkomsten zijn vegetarisch.”
Weg met bureaucratie
De Blok blijft doelbewust weg van managers in zijn organisatie. “Bureaucratie binnen de zorg is een van de grootste stoorzenders. Zinvol bezig zijn en zinvolle werkzaamheden spreekt mensen juist aan. Bij Buurtzorg hebben we daarom geen managementstructuur. Al het geld komt meteen terecht bij de professionals die hun eigen beslissingen nemen. Bij de meeste (zorg)organisaties gaat er bijvoorbeeld 25 tot 30 procent naar overheadkosten – van leidinggeven, administratie tot P&O – en bij ons is dat maar acht procent. Het is voor heel veel bedrijven, zowel binnen als buiten de zorgsector, een perspectief dat ze graag willen nastreven.”

Organische groei met het Buurtzorg-model
Het Buurtzorg-model spreekt ondernemers zowel in binnen- als buitenland aan. Hoewel de Blok zelf niet graag spreekt over een voorbeeldfunctie. “Ik vind het mooi dat het een (zorg)beweging is die nog steeds omarmt wordt. Ik hoop dat meer mensen inzien dat we verstandiger kunnen omgaan met kwetsbare mensen, maar ook met professionals die buitengewoon intrinsiek gemotiveerd zijn.”
Buurtzorg gebruikt dan ook geen ingewikkelde marketingplannen om aandacht te genereren. “We hebben geen marketingdoelstellingen. Alle aandacht die we krijgen, krijgen we zonder dat we er zelf energie instoppen. We ontvingen ooit een marketingprijs voor ‘Beste marketing in de zorg’ van de NIMA (Nederlands Instituut voor Marketing). Tijdens de prijsuitreiking gaf ik in mijn presentatie aan: ‘ons marketingbudget is nul euro’.” De zorgondernemer begint smakelijk te lachen. “Veel mensen zagen de publiciteit die we kregen als marketing. Maar onze publiciteit is écht juist gestoeld op het idee: als je dingen goed doet, dan ontvang je vanzelf de juiste aandacht.”
Moderne samenleving
Zorg voor elkaar wordt steeds belangrijker in onze versplinterde samenleving: het is dan ook de missie van Buurtzorg. “Je moet bewust zijn dat je een onderdeel bent van een collectief. En daarbij moet je ervoor blijven zorgen dat de mening van anderen net zoveel waard is als die van jou. Bij Buurtzorg houden we vast aan enkele slogans waarbij we zorgen dat we iedere dag dicht bij de dagelijkse praktijk blijven. ‘Keep it small, keep it simple’ is er één van.”
Het komt uiteindelijk voor de Blok terug op de kernwaarde eenvoud. “Het is makkelijk om iets complex te maken en het is veel moelijker om het eenvoudig te houden. In je organisatie moet je de eenvoud als basis te nemen. Zorg is iets wat tussen mensen gebeurt en dat proces is in principe niet ingewikkeld. Ik voel mij verantwoordelijk voor zowel patiënten als verpleegkundigen. Het is fijn dat we dagelijks met de goede zorg van professionals een bijdrage kunnen leveren om het leven van mensen makkelijker en eenvoudiger te maken.”
Wil je op de hoogte blijven van soortgelijke verhalen? Schrijf je dan in op onze nieuwsbrief!